Thema ‘Samen’ centraal op Iftar 2024 in Heiloo
Op naar een weerbare samenleving
‘Samen’, was het thema van de derde achtereenvolgende Iftar (vastenmaaltijd) die de veiligheidsregio woensdag 13 maart hield. Dit keer gebeurde dat – indachtig het thema – in nauwe samenwerking met politie en marechaussee. Locatie was de imposante Cultuurkoepel in Heiloo. Zo’n 200 bezoekers schoven aan voor een memorabele avond.
“Tevreden? Zeker!” Met een brede lach maakt gastheer Mostapha Nazih rond de klok van kwart over negen tijd om wat vragen te beantwoorden. Kort daarvoor is de Iftar officieel beëindigd. Verspreid door de Cultuurkoepel zijn groepjes mensen in gesprek, soms nog zittend aan tafel, soms staand. Anderen bewegen zich langzaam richting uitgang. Nazih neemt het beeld aandachtig in zich op: “De crux is dat het niet ophoudt met deze avond”, zegt hij. “Dat we in gesprek blijven. Dat we die brug slaan.”
De uren daarvoor is het gegaan over een ‘weerbare samenleving’. Over ‘bondgenootschappen’. Over ‘burgerparticipatie’. Over ‘wederzijdse verantwoordelijkheid’. Ook ging het over diversiteit, de acceptatie daarvan. En over de toenemende polarisatie. “Ik vind diversiteit persoonlijk prachtig”, zei Hamit Karakus (politiechef Noord-Holland). “Tegelijkertijd heb ik er helemaal geen problemen mee als iemand daar anders over denkt. Maar ‘voor’ of ‘tegen’ diversiteit zijn mag geen onveilige samenleving opleveren. Onze samenleving is divers. Dat is een feit. Dat moeten we met z’n allen accepteren.”
Onwennig
In die samenleving hebben we samen verantwoordelijkheden, was de boodschap van Mostapha Nazih. Hij begon tien jaar geleden – toen nog als Clustermanager/Districtcommandant in Amsterdam – met het organiseren van Iftars. In 2022 was de eerste in Noord-Holland Noord. “Dat was nog wat onwennig”, blikt hij terug. “Vorig jaar was het al interactiever. En dit keer gingen we weer een stap verder. Mijn eerste doel met de Iftars was de moslimgemeenschap bereiken met het oog op brandveiligheid. Later werd dat doel een middel voor het leggen van verbinding tussen de gemeenschappen met verschillende leefstijlen . En vanuit die verbinding is het nu samen zaak door te pakken naar een weerbare samenleving.”
Over wat dat precies is – een weerbare samenleving – liepen de meningen uiteen. Maar de rode draad in alle opvattingen was – opnieuw – het woord ‘samen’. “Het gaat om het maken van verbinding vanuit een gemeenschappelijk belang”, klonk het tijdens een van de discussies vanuit de zaal. “Veiligheid is van ons allemaal. Maar we hebben elkaar nodig: de inwoner kan niet zonder de hulpdiensten, de hulpdiensten niet zonder de inwoner. We mogen best kritisch zijn naar elkaar. Maar we moeten wel eerlijk en oprecht zijn. Alleen zo bouw je aan wederzijds vertrouwen.”
Burgerhulp
Het was de spijker op z’n kop voor Mostapha Nazih. Hij benadrukte ten overstaan van de volle zaal dat brandweer, politie en marechaussee de kar trekken in tijden van crises. “Maar we willen meer naar de ‘voorkant’. Dan gaat het enerzijds over preventie – denk aan een veilige woon- en leefomgeving - maar ook over burgerhulp tijdens crises. Mijn boodschap is dat er een wederzijdse verantwoordelijkheid is. En als je die goed invult, dan zet je grote stappen naar een weerbare samenleving.”
Een van de bouwstenen daarvoor zijn bondgenootschappen, betoogde districtschef Sara Cremers van de politie. Zij vertelde dat Nazih en zij elkaar een jaar geleden vonden in hun gemeenschappelijke zorg over een reeks thema’s die de maatschappij raken, zoals jongeren die dreigen af te drijven richting criminaliteit. Die zorg was meer samenleving- dan werkgerelateerd en uiteindelijk ontstond iets dat verder ging dan wat netwerkpartners doen: een bondgenootschap. “Dat is niet vrijblijvend. Het vraagt commitment en eerlijkheid om met elkaar verder te komen, maar ik geloof daar wél in”, zei ze. “Omdat ik ervan overtuigd ben dat het uiteindelijk kan helpen bijvoorbeeld jongeren er voor te kunnen behoeden dat ze die Cobra of een ander stuk zwaar vuurwerk aan een deur hangen.”
Polarisatie
Mostapha Nazih wees op de toenemende polarisatie en verharding in de samenleving als belangrijk argument voor bondgenootschappen. Tussen hulpdiensten onderling, maar ook tussen huldiensten en de bevolking. “Als we signalen krijgen, dan moeten we daar als veiligheidsdomein iets mee. Doorpakken is urgenter en crucialer dan ooit.” Juist daarom is het belangrijk dat de gesprekken over actuele thema’s in steden, dorpen, wijken en buurten mét de bewoners doorgaan. Burger als partner beschouwen en Laagdrempelig samenwerken. “Want we hebben elkaar hierin echt nodig. Een weerbare samenleving kun je niet opleggen. Daar moet je actief aan werken.”
Woningchecks
Zelfredzaamheid, participatie en weerbaarheid raken ook aan het veilig maken van de eigen leefomgeving. Tijdens de Iftar in Heiloo werd het podium kort vrijgemaakt voor een ‘turbo-pitch’ van directeur Ambulancezorg Anke Kortenray en expert (Brand)veilig Leven Vicky Smit van de veiligheidsregio. Centraal stond de veiligheidscontrole die de brandweer aanbiedt via www.gratiswoningcheck.nl. “Dan gaan we kosteloos bij mensen op bezoek en nemen we samen zaken door. Zijn er voldoende rookmelders? Is er een vluchtplan?” Wie regelt de eventuele huisdieren? Wie bekommert zich om de foto-albums?”, zei Vicky Smit. “Onderdeel van zelfredzaamheid is dat mensen hun eigen woonomgeving veilig maken. Wij helpen daar graag bij.”