Karin van der Arend is Projectleider Opvang vluchtelingen uit Oekraïne voor de gemeente Schagen
Wie: Karin van der Arend
Functie: Strategisch Projectleider Samenleving gemeente Schagen
Wat: Projectleider Opvang vluchtelingen uit Oekraïne gemeente Schagen
“Ik werd gebeld of ik binnen de gemeente Schagen mij met de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne wilde gaan bezighouden. Ik heb ja gezegd, maar dacht wel: ‘Waar zeg ik ja tegen?’ Langzaam wordt het vraagstuk breder dan alleen de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. De opvang van asielzoekers en huisvesting van statushouders zijn er nu ook bij gekomen.”
Hoe hebben jullie de start van de opvang aangepakt?
“We zijn begonnen vanuit de wens om de vluchtelingen uit Oekraïne in Schagen samen met inwoners op te vangen. Er waren meteen al initiatieven van heel veel mensen en daar is de politiek op ingegaan. We waren vastbesloten geen
sporthal in te richten. In het verleden hebben we dit moeten doen en dat wil je als opvang voor langere tijd voorkomen omdat het een onwaardige manier van leven is. We wilden liever een beroep doen op het aanbod dat we kregen vanuit de inwoners en ondernemers en zijn dit als gemeente gaan versterken. We hebben met een persbericht opgeroepen wie er voor drie maanden een ruimte beschikbaar had met een eigen douche, wc en keuken. De drie maanden hebben we gesteld om te kijken wat er nodig is voor opvang op langere termijn, om zo opvang in een sporthal te vermijden. Het doel was om na die periode woonunits geplaatst te hebben voor het verblijf op de langere termijn.
Mijn mailbox stroomde snel vol met aanmeldingen van gastgezinnen. We hebben er met voorlichting voor gezorgd dat de gastgezinnen wisten waar ze aan zouden beginnen. We hebben matching gedaan tussen gastgezinnen en vluchtelingen. Ook zijn we in contact gekomen met de gastgezinnen die zelf familie of connecties vanuit Oekraïne naar Nederland hebben gehaald en hebben opgevangen.”
Welke ontwikkelingen hebben jullie in deze eerste vier maanden doorgemaakt?
“De eerste zorgen waren het vinden van een dak boven het hoofd, dat de kinderen naar school konden en dat er boodschappen gedaan kunnen worden. Daarna werden de vragen complexer. Er was behoefte om te werken en er kwamen medische vragen. Gelukkig wordt er steeds meer duidelijk vanuit de overheid. De gastgezinnen hebben heel veel praktische zaken zelf geregeld, daar hebben ze ons heel veel werk mee uit handen genomen. We hadden al een nieuwsbrief geïntroduceerd waarmee we zowel het gastgezin, als de Oekraïners informeerde. Deze nieuwsbrief werd door inwoners uit Schagen, die Oekraïens spreken, vertaald in het Oekraïens. Toen we merkten dat er behoefte was aan meer informatie, hebben we in de kerk een bijeenkomst met tolken georganiseerd voor gastzinnen en vluchtelingen uit Oekraïne.
Dit hebben we nog een keer herhaald, waarbij we de vluchtelingen en gastgezinnen apart als groepen bij elkaar hebben gebracht om ervaringen te delen. We hebben heel veel contact met de gastgezinnen en het team van betrokken partijen wordt steeds groter. We werken nu samen met het wijkteam, onderwijs en welzijn. We schakelen hulp in afhankelijk van de vragen die er komen. We doen het echt allemaal samen.”
Tegen welke uitdagingen lopen jullie nog aan?
“Die liggen nu vooral in het vinden van locaties waar de vluchtelingen heen kunnen gaan na de periode van particuliere opvang. De woonunits staan er nog niet. Er is nu een spanningsveld over het aflopen van de termijn, want er komen al vragen over herplaatsing. Voor de zomer moeten sommige zomerhuisjes vrijgemaakt worden. Of ze daarna weer beschikbaar komen weten we niet. Binnen de ambtelijke organisatie is het druk, want het andere werk is blijven liggen. De werkdruk binnen gemeenten is erg hoog. De realisatie van de flexwoningen, het vinden van tijdelijke noodlocaties en zorgen dat de mensen die er zijn een plek krijgen blijft, een uitdaging. Het doel is wel om de vluchtelingen zo dicht mogelijk bij hun eerste opvanglocatie te herplaatsen vanwege de opgebouwde sociale omgeving zoals school en werk."
Wat verwacht je voor de toekomst?
“Dat heeft deels ook met het draagvlak te maken. We houden het omgevingsbeeld in de gaten. De bereidheid wordt wat minder, vanwege onder andere krapte op de woningmarkt. Er zijn zoveel groepen die een plek moeten krijgen; dat gaat op een gegeven moment wringen. Het vraagstuk statushouders komt daar nog bij. Dat is spannend, ook op langere termijn. Het is daarom ook belangrijk om de groep vluchtelingen uit Oekraïne zoveel mogelijk zelfstandigheid te geven; voor de beeldvorming en omdat de vluchtelingen dat zelf ook graag willen. We stimuleren de gastgezinnen dan ook om de zelfredzaamheid van hun gasten te bevorderen.
Ik wil nog kwijt dat het onvoorstelbaar is hoeveel energie dit werk je geeft. Het is mooi hoe je met collega’s, inwoners, ondernemers, Wonen Plus Welzijn en bijvoorbeeld VluchtelingenWerk samen dingen mogelijk kunt maken in zo’n korte tijd voor deze mensen die op de vlucht zijn en een veilige plek zoeken.”